សុន្ទរកថារបស់ព្រះចៅអធិរាជជប៉ុននៅពីថ្ងៃទី ១៥ ខែសីហា
កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៤៥ ជប៉ុនបានចុះចាញ់ជាផ្លូវការ ដែលជាការបញ្ចប់សង្រ្គាមលោកលើកទី ២ ។
មុននោះនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែសីហា ព្រះចៅអធិរាជបានប្រកាសតាមវិទ្យុចំពោះការបញ្ចប់សង្គ្រាម ហើយនៅជប៉ុនសព្វថ្ងៃត្រូវបានគេចាត់ទុកជាថ្ងៃរំលឹកដល់ការបញ្ចប់សង្គ្រាម។
ព្រះចៅអធិរាជបាននិយាយអំពីអ្វីដែលយើងជាប្រជាជនជប៉ុនត្រូវធ្វើបន្ទាប់ពីចាញ់សង្គ្រាម។ ខ្ញុំចង់និយាយឡើងវិញ នូវអ្វីដែលទ្រង់មានព្រះបន្ទូលតាមភាសានៅសម័យនេះ។
“ក្រោយពេលពិចារណាយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះស្ថានភាពពិភពលោក និងស្ថានភាពជាក់ស្តែងរបស់ជប៉ុន ខ្ញុំសម្រេចចិត្តចាត់វិធានការរឹងមាំដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន។ ខ្ញុំសូមប្រកាសរឿងនេះដល់អ្នកទាំងអស់គ្នា ប្រជាជនជប៉ុនដ៏ស្មោះត្រង់ និងចិត្តល្អរបស់ខ្ញុំ។
ខ្ញុំបានជូនដំណឹងដល់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនចំពោះការយល់ព្រមប្រកាស Potsdam ដែលជាសេចក្តីប្រកាសរួមចេញដោយប្រទេសទាំងបួនគឺសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស ចិន និងសហភាពសូវៀត។
ជាដំបូងគឺ ការធានាដល់សុខសន្តិភាព និងសុខុមាលភាពសម្រាប់ប្រជាជនជប៉ុន ក៏ដូចជាការចែករំលែកភាពរីករាយរុងរឿងជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត ជាការបង្រៀនដ៏សំខាន់ដែលអធិរាជគ្រប់ជំនាន់តែងតែគោរព។ នេះក៏ជាអ្វីដែលខ្ញុំតែងតែចងចាំក្នុងចិត្តជានិច្ច។
យើងប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងអង់គ្លេសក៏ព្រោះតែគោលបំណងឯករាជ្យភាពរបស់ជប៉ុន និងស្ថិរភាពនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ីបូព៌ា ហើយជប៉ុនមិនដែលមានបំណងរំលោភលើអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសដទៃ និងបំពានលើទឹកដីរបស់ពួកគេឡើយ។
យ៉ាងណាមិញ សង្គ្រាមបានអូសបន្លាយរយៈពេល ៤ ឆ្នាំ ទោះបីជាកងទ័ព កងទ័ពជើងទឹក និងទាហានរបស់យើងបានប្រយុទ្ធយ៉ាងក្លាហាន មន្រ្តីទាំងអស់របស់យើងបានខិតខំប្រឹងប្រែងអស់ពីសមត្ថភាព ហើយប្រជាជនរបស់យើងចំនួន ១០០ លាននាក់បានលះបង់អស់ពីកម្លាំង ស្ថានភាពសង្រ្គាមនៅតែមិនផ្លាស់ប្តូរ ហើយស្ថានភាពពិភពលោកក៏មិនមានប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រទេសយើងដែរ។
អាក្រក់ជាងនេះទៅទៀត សត្រូវបានប្រើគ្រាប់បែកបំផ្លិចបំផ្លាញប្រភេទថ្មី (គ្រាប់បែកបរមាណូ) ដើម្បីសម្លាប់ និងបង្ករបួសដល់ប្រជាជនស្លូតត្រង់ ហើយកម្រិតនៃការខូចខាតដែលបណ្តាលមកពីប្រភេទអាវុធនេះមិនអាចវាស់វែងបានឡើយ។
ការបន្តសង្រ្គាមមិនត្រឹមតែបណ្តាលឲ្យជាតិរបស់យើងវិនាសប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងអាចបំផ្លាញអរិយធម៌មនុស្សផងដែរ។
ប្រសិនបើរឿងនោះកើតឡើង ធ្វើយ៉ាងណាខ្ញុំអាចការពារប្រជាជនបាន ជាបុគ្គលដែលអាចហៅថាកូនបង្កើតរបស់ខ្ញុំ ហើយធ្វើយ៉ាងណាខ្ញុំអាចសុំទោសព្រលឹងវិញ្ញាណអធិរាជជំនាន់មុនៗបាន?
នេះជាមូលហេតុដែលខ្ញុំបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនឱ្យទទួលយកសេចក្តីប្រកាសរួម។
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍សោកស្ដាយចំពោះសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់យើង ជាអ្នកដែលតែងតែសហការជាមួយនឹងជប៉ុនក្នុងការរំដោះប្រទេសអាស៊ីបូព៌ា។
នៅពេលគិតដល់អ្នកដែលបានស្លាប់នៅលើសមរភូមិ អ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិតព្រោះតែសង្គ្រាម និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ឈឺចាប់។
ជាងនេះទៅទៀត ខ្ញុំពិតជាសោកស្តាយជាខ្លាំងចំពោះអាយុជីវិតរបស់អ្នករងរបួសព្រោះតែសង្គ្រាម រងផលប៉ះពាល់ដោយសារសង្គ្រាម បាត់បង់ការងារ និងទ្រព្យសម្បត្តិ។
គិតត្រឡប់មកវិញ ការលំបាកដែលជប៉ុនត្រូវប្រឈមមុខនាពេលខាងមុខពិតជាធំខ្លាំងណាស់។
ខ្ញុំក៏យល់យ៉ាងច្បាស់ពីអារម្មណ៍ពិតរបស់ប្រជាជនជប៉ុន។
ទោះជាយ៉ាងណា ខ្ញុំនឹងស្របតាមការរៀបចំរបស់ពេលវេលា ទប់អារម្មណ៍មិនល្អ និងមិនអាចទ្រាំបានរបស់ខ្លួន ហើយខំប្រឹងពង្រីកពិភពសន្តិភាពសម្រាប់អនាគតដ៏អស់កល្បជានិច្ច។
ដោយសារតែមានអ្នកទាំងអស់គ្នា ប្រជាជនដែលស្មោះត្រង់ និងចិត្តល្អ ខ្ញុំអាចរក្សាទឹកដីនេះ ហើយនៅក្បែរអ្នកជានិច្ច។
អ្វីដែលខ្ញុំព្រួយបារម្ភបំផុតគឺទុកឱ្យអារម្មណ៍គ្រប់គ្រង ដែលបណ្តាលឱ្យមានអាកប្បកិរិយាប្រកែកមិនសមរម្យ ឬធ្វើបាបមិត្តរួមក្រុមបង្កឱ្យមានភាពចលាចល ដែលធ្វើឱ្យបាត់បង់ផ្លូវធ្វើជាមនុស្ស និងការទុកចិត្តរបស់ពិភពលោក។
ដូច្នេះហើយ យើងត្រូវបង្រួបបង្រួមប្រជាជនទាំងអស់ដូចជាគ្រួសារមួយ ថែរក្សា និងបន្តទៅឱ្យជំនាន់ក្រោយ ជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំលើភាពគង់វង្សនៃអាណាចក្រជប៉ុន យល់ច្បាស់ពីកាតព្វកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ហើយផ្លូវខាងមុខនៅវែងឆ្ងាយ ប្រមូលកម្លាំងប្រជាជនទាំងអស់ដើម្បីកសាងអនាគតជាតិ មិនងាកចេញពីមាគ៌ាធ្វើជាមនុស្ស រក្សាឆន្ទៈដ៏ខ្ជាប់ខ្ជួន ត្រូវបង្ហាញគុណតម្លៃពិតនៃប្រទេសជាតិឱ្យបានទូលំទូលាយ ហើយប្តេជ្ញាថាមិនរំលងល្បឿនអភិវឌ្ឍន៍របស់ពិភពលោក។
ខ្ញុំសង្ឃឹមថា អ្នកទាំងអស់គ្នា មនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្ញុំ យល់នូវអ្វីដែលខ្ញុំនិយាយ និងធ្វើតាមឱ្យបានសមរម្យ។
អធិរាជកំពុងត្រូវចោទប្រកាន់ពីទំនួលខុសត្រូវសង្គ្រាម ហើយអាចនឹងបាត់បង់ជីវិត។
ទាំងដែលនៅក្នុងកាលៈទេសៈបែបនេះក៏ដោយ យើងនៅតែធ្វើការផ្សាយជាមួយនឹងគំនិតឆ្ពោះទៅរកប្រទេសជប៉ុន និងប្រជាជនជប៉ុន” ។
ប្រជាជនទូទាំងប្រទេសជប៉ុនមិនត្រឹមតែមានអារម្មណ៍ស្ងប់ចិត្តព្រោះសង្គ្រាមបានបញ្ចប់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងមានអារម្មណ៍បរាជ័យ ហើយពួកគេបានស្រក់ទឹកភ្នែកពេលឮព្រះបន្ទូលរបស់អធិរាជ។
បន្ទាប់មក គ្រប់គ្នាបានងាកទៅរកវិទ្យុដែលកំពុងផ្សាយ ហើយទោះបីជាមិនត្រូវបង្ខំ ក៏ពួកគេទាំងអស់បានឱនក្បាលស្តាប់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។
ដូចព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះចៅអធិរាជ ប្រជាជនជប៉ុនបានរួបរួមចិត្ត ដោយមិនមានអ្វីទាំងអស់បានកសាងប្រទេសឱ្យក្លាយទៅជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចក្នុងមួយប៉ព្រិចភ្នែក។
ជប៉ុនកំពុងទទួលរកនូវវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចអូសបន្លាយ។
សង្ឃឹមថា ប្រទេសជាតិនឹងសញ្ជឹងពីអត្ថន័យនៃពាក្យទាំងនេះវិញ ហើយងើបឡើងយ៉ាងរឹងមាំម្តងទៀត។
យើងខ្ញុំសូមចូលរួមរំលែកទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំបំផុតចំពោះអ្នកដែលបានពលីជីវិត ជនរងគ្រោះ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេក្នុងសង្គ្រាម។ សង្ឃឹមថាពិភពលោកនឹងមានសន្តិភាព។
Abe Kengo