ស្មារតី Bushido (ភាគ ៣)

ក្នុងអត្តបទថ្ងៃនេះ យើងនឹងណែនាំដោយសង្ខេបអំពីប្រភពដើម និងខ្លឹមសារនៃ Bushido ។

Bushido គឺជាទស្សនៈសីលធម៌ និងបទប្បញ្ញត្តិអកប្បកិរិយាដែលគ្រប់គ្រងលើវណ្ណៈសាមូរ៉ៃជប៉ុនច្រើនសតវត្ស។ ប្រភព​ដើម​របស់​វា​អាច​នឹង​មក​ពី​​ក្រុម​​អ្នក​​ចម្បាំង​​ដែល​​បាន​បង្កើត​ឡើង​នៅសម័យ​ Heian ពាក់កណ្តាលសតវត្សទី ៩ និង​ទី ១០ ។

ក្រោយសង្គ្រាម និងភាពវឹកវរជាច្រើនសតវត្ស នៅដើមសតវត្សទី ១៧ ជប៉ុនឈានចូលសម័យ Edo ក្រោមការគ្រប់គ្រង​របស់ Tokugawa Shogunate ដែលបង្កើតឡើងដោយ Tokugawa Ieyasu ក្នុងឆ្នាំ ១៦០៣ ។

នៅសម័យ Edo (១៦០៣ – ១៨៦៨) ត្រូវបានសម្គាល់ដោយស្ថិរភាព និងសន្តិភាព ក្រោយរយៈពេលជាង ៤០០ ឆ្នាំនៃសង្រ្គាម​ស៊ីវិល និង​ការ​ដណ្តើម​អំណោច។

ពីមុនការប្រយុទ្ធក្នុងសមរភូមិគឺជាតួនាទីចម្បងរបស់សាមូរ៉ៃ។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅពេលដែលជប៉ុនឈានចូលសម័យ​កាល​សន្តិភាព តួនាទី​របស់​ពួក​គេ​ក៏​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ផង​ដែរ។ ក្រៅ​ពី​ផ្តោត​សំខាន់​លើ​ការ​ប្រយុទ្ធ សាមូរ៉ៃ​ចាប់ផ្តើម​​ចូល​​រួម​​នយោ​បាយ​​កាន់​​តែ​​ច្រើន។

ដើមឡើយ សាមូរ៉ៃត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាល និងហ្វឹកហាត់ដើម្បីប្រយុទ្ធ តែងតែឆ្ពោះទៅរកគោលដៅយកឈ្នះគ្រប់​សមរភូមិ។ ពួក​គេចាត់ទុកចំណុចនេះជាបេសកកម្ម និងកិត្តិយសរបស់ខ្លួន។ យ៉ាងណាមិញ ឥឡូវនេះ សាមូរ៉ៃបាត់​បង់​គោល​ដៅ​ប្រយុទ្ធ​ដែល​ពួក​គេបានដើរតាមជាច្រើនជំនាន់។

អំឡុងពេលនេះ ឧត្ដមគតិដែលសាមូរ៉ៃចង់ឆ្ពោះទៅរកគឺ​បណ្តុះ​សីលធម៌ និង​ក្លាយ​ជា​គំរូ​សម្រាប់​សង្គម។ ស្រាប់តែទទួល​បាន​ការរំពឹងទុកបែបនេះនរណាមិនភ្ញាក់ផ្អើលមែនទេ?

ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក Bushido ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយសង្ខេបគោលការណ៍ដែលសាមូរ៉ៃត្រូវគោរពតាម។

“ឧត្ដមគតិរបស់សាមូរ៉ៃ” បើតាមទស្សនៈរបស់ “Bushido” ជាបុគ្គលដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិដូចខាងក្រោម។

義 (Gi – យុត្តិធម៌) ៖ នោះគឺជាការបង្រៀនដែលសាមូរ៉ៃត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ច មានចិត្តសុចរិត ស្អប់ទង្វើដែលកំសាក អំពើ​អយុត្តិធម៌ និង​ត្រូវ​​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ចំពោះ​ពាក្យសម្តី និងសកម្មភាព​របស់​ខ្លួន។

勇 (Yu – ក្លាហាន) ៖ មិនត្រឹមតែរស់នៅដោយភាពក្លាហានប៉ុណ្ណោះទេ ថែម​ទាំង​ត្រូវ​ហ្វឹក​ហាត់​ភាព​ក្លាហាន​ដើម្បីយុត្តិធម៌​​ផង​​ដែរ រស់​នៅ​ពេល​ដែល​ត្រូវ​រស់ ស្លាប់នៅពេលដែលត្រូវស្លាប់។

仁 (Jin – មេត្ដា) ៖ ចិត្តមេត្ដាចំពោះបុគ្គលដែលទន់ខ្សោយ បរាជ័យ និងក្តីស្រលាញ់ចំពោះអ្នកដទៃ។

礼 (Rei – គោរព) ៖ គិតពីអារម្មណ៍របស់អ្នកដទៃ និងគោរពវណ្ណៈសង្គមរបស់ពួកគេ។ 

信 (Shin – ជំនឿចិត្ត) ៖ មាន​ការ​តាំង​ចិត្ត​ធ្វើរឿងគ្រប់យ៉ាងដែលបាននិយាយចេញ។

忠 (Chu – ចិត្តស្មោះ) ៖ គោរពប្រតិបត្តិ និងស្មោះត្រង់ចំពោះថ្នាក់លើ លះបង់ខ្លួនឯងដើម្បីអ្នកដទៃ សូម្បីតែជីវិតក៏​ដោយ។

智 (Chi – ប្រាជ្ញា) ៖ បណ្ដុះគំនិតឈ្លាសវៃ។ ប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃមិនត្រឹម​តែជាចំណេះប៉ុណ្ណោះ​ទេ ថែមទាំងជាសេចក្តីពិតដោយ​ផ្អែក​លើ​មូល​ដ្ឋាន​ចំណេះ​ដឹង​នោះ។

名誉 (Meiyo – កិត្តិយស) ៖ មិនមែនក្រអឺតក្រទមនោះទេ ប៉ុន្តែជាការគោរពកាតព្វកិច្ច និងឯកសិទ្ធិដែលភ្ជាប់​មក​ជា​មួយ​តួនាទី​របស់​ខ្លួន។

克己 (Kokki – ម្ចាស់ការ) ៖ មិនបញ្ចេញគំនិត និងអារម្មណ៍ក្នុងចិត្តតាមអំពើចិត្ត។

ដូចជាតួនាទីរបស់អ្នកចម្បាំង សាមូរ៉ៃបានក្លាយជាគំរូសីលធម៌សម្រាប់សង្គម ហើយស្មារតី Bushido បានលេចឡើង​ចាប់​ពី​ពេល​នោះ មិន​មែន​ជាសៀវភៅណែនាំប្រយុទ្ធនោះទេ។

ទាំងនេះជាគោលការណ៍ណែនាំរបៀបដែលបុគ្គលគួរធ្វើ ដើម្បីក្លាយទៅជាគំរូសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។

វាបង្ហាញពី “ភាពត្រឹមត្រូវ” តាមរបៀបផ្សេងពីសាសនា។ 

គោលការណ៍ទាំងនេះមានជាភាសាអង់គ្លេស ហើយត្រូវបានបកប្រែជាភាសាជាច្រើនទៀត ដូច្នេះខ្ញុំពិតជារីករាយណាស់ ប្រសិនបើ​អ្នក​ទាំង​អស់​គ្នា​អាច​អាន​វា។

គ្រូបង្រៀនក្បាច់ដាវ Shiden Hiryu – នៃសាលា Shidenryu