គ្រោះមហន្តរាយរញ្ជួយដី និងរលកយក្សតែងតែគំរាមកំហែងជប៉ុន
ជប៉ុនជាប្រទេសដែលតែងតែប្រឈមនឹងគ្រោះមហន្តរាយជាច្រើនដូចជារញ្ជួយដី បន្ទុះភ្នំភ្លើង និងរលកយក្សស៊ូណាមិ។ ជាពិសេសរយៈពេលកើតមានរញ្ជួយដី និងបន្ទុះភ្នំភ្លើងអាចត្រឡប់មកវិញ។ ក្នុងចំណោមនោះ ភ្នំ Fuji និងរញ្ជួយដី Nankai ត្រូវគេចាត់ទុកថាគ្រោះថ្នាក់បំផុត។
ចូរយើងស្វែងយល់ពីប្រវត្តិ និងទម្រង់ដែលបង្កគ្រោះមហន្តរាយទាំងពីរនេះតាមរយៈអត្តបទខាងក្រោម។
បន្ទុះភ្នំហ្វូជី
Fuji គឺជាភ្នំភ្លើងដែលមិនទាន់ឈប់ដំណើរការ អំឡុងពេលភ្នំភ្លើងប្រមូលផ្តុំម៉ាក់ម៉ានៅខាងក្រោមភ្នំ ហើយនៅពេលដែលច្រើនលើសកម្រិតនឹងបង្កជាបន្ទុះភ្នំភ្លើង។
ចំពោះករណីរបស់ភ្នំហ្វូជី តើបន្ទុះភ្នំភ្លើងកើតឡើងបែបណា?
ករណីបន្ទុះភ្នំហ្វូជីកើតឡើងកាលពី ៥.៦០០ ឆ្នាំមុន ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ការផ្ទុះកើតឡើងជាង ១៨០ ដង។ បើយើងធ្វើការគណនាអាចនិយាយបានថា បន្ទុះភ្នំភ្លើងកើតឡើងរៀងរាល់ ៣០ ឆ្នាំម្តង។
បន្ទុះភ្នំភ្លើងលើកចុងក្រោយកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៧០៧ ដូច្នេះមានន័យថា ភ្នំភ្លើងមិនបានផ្ទុះអស់រយៈពេលជាង ៣០០ ឆ្នាំមកហើយ។
ជាក់ស្តែងរយៈពេលបានកន្លងផុតទៅយូរដែលមានន័យថា ម៉ាក់ម៉ាដែលកំពុងប្រមូលផ្តុំអាចបណ្តាលឲ្យកើតមានការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរក្នុងករណីមានបន្ទុះភ្នំភ្លើង។
ការសង្កេតឃើញរញ្ជួយដីមានប្រេកង់ទាបបង្ហាញថា សកម្មភាពរបស់ម៉ាក់ម៉ាកំពុងកើនឡើងនៅខាងក្រោមភ្នំហ្វូជី។ ចំណុចនេះបានធ្វើឲ្យយើងព្រួយបារម្ភ ព្រោះបើទោះបីជាចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារបន្ទុះម៉ាក់ម៉ាមិនច្រើន ប៉ុន្តែបរិមាណផេះភ្នំភ្លើងយ៉ាងច្រើនធ្លាក់ចុះ ហើយគ្របដណ្តប់ទីក្រុងតូក្យូដោយកម្រាស់ប៉ាន់ស្មានប្រហែល ១០ សង់ទីម៉ែត្រ។
ទោះបីជាកម្រាស់ផេះភ្នំភ្លើងត្រឹមតែប៉ុន្មានមិល្លីម៉ែត្រក៏ដោយ ប៉ុន្តែអាចបង្កបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើន។ ឧទាហរណ៍ផេះ ០,៥ មិល្លីម៉ែត្រអាចបង្កបញ្ហាដល់រថភ្លើង រីឯ ១ មិល្លីម៉ែត្របណ្តាលឲ្យប្រព័ន្ធអគ្គិសនីមិនអាចដំណើរការធម្មតា។
ផេះភ្នំភ្លើងប្រមូលផ្តុំត្រឹមតែ ១ មិល្លីម៉ែត្របណ្តាលឲ្យការមើលឃើញពិបាក ប្រសិនបើកម្រាស់រហូតដល់ ១ សង់ទីម៉ែត្រ នោះរថយន្តមិនអាចធ្វើដំណើរធម្មតាបានទេ។
រញ្ជួយដី Nankai
នេះជាការព្យាករណ៍រញ្ជួយដីក្រោមសមុទ្រ។
ផ្ទៃផែនដី និងមហាសមុទ្រស្ថិតនៅលើស្រទាប់ផ្លាស់ទីក្នុងល្បឿនយឺតដែលគេហៅថា ស្រទាប់តិចតូនិច។
នៅពេលដែលស្រទាប់តិចតូនិចប៉ះទង្គិចគ្នា ស្រទាប់មួយក្នុងចំណោមនោះនឹងលិចក្រោមស្រទាប់ផ្សេងទៀត បង្កទៅជាការខូចទ្រង់ទ្រាយក្នុងសំបកផែនដី។ ការខូចទ្រង់ទ្រាយត្រង់កន្លែងប៉ះទង្គិចពេលនេះនឹងប្រមូលផ្តុំថាមពលតានតឹងច្រើន ហើយបញ្ចេញភ្លាមៗបណ្តាលឲ្យកើតមានរញ្ជួយដី។
ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅពេលដែលមិនមានរញ្ជួយដីតូចកើតឡើង នោះថាមពលដែលប្រមូលផ្តុំក្នុងស្រទាប់តិចតូនិចកាន់តែធំ។ ចំណុចនេះមានន័យថា រញ្ជួយដីលើកក្រោយអាចនឹងមានកម្រិតខ្លាំង និងបង្កការខូចខាតកាន់តែច្រើន។
នៅពេលដែលរញ្ជួយដី Nankai កើតឡើង រញ្ជួយដីខ្លាំងនឹងកើតឡើងចាប់ពីខេត្ត Shizuoka ដល់ខេត្ត Miyazaki នៅ Kyushu ។
នេះគឺជាផែនទីព្យាករណ៍ការខូចខាត ពណ៌កាន់តែក្រហម រំញ័រកាន់តែខ្លាំង។
រលកយក្សស៊ូណាមិដែលមានកម្ពស់ជាង ១០ ម៉ែត្រក៏ត្រូវបានព្យាករណ៍ផងដែរ។
រញ្ជួយដីចុងក្រោយកើតឡើងប្រហែល ៧០ ឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែបើគិតពីទំហំ ហាក់ដូចជាថាមពលទាំងមូលមិនទាន់បញ្ចេញអស់នៅពេលនោះទេ។
គេបានព្យាករណ៍ថា រញ្ជួយដីខ្លាំងនៅ Nankai ប្រហែល ១០០០ ឆ្នាំម្តង ដូច្នេះប្រហែលជាមិនចាំបាច់រៀបចំច្រើនពេកទេ។
ទោះជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើរញ្ជួយដីនេះគឺជាផលសម្រាប់ភ្នំហ្វូជីរំញ័រ និងផ្ទុះ ការព្យាករណ៍ការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងណាស់។
ប្រសិនបើភ្នំហ្វូជីផ្ទុះ រូបភាពនៅពេលនេះអាចនឹងរលាយបាត់។ ដូច្នេះប្រហែលជាខ្ញុំត្រូវតែប្រញាប់គយគន់ទេសភាពភ្នំហ្វូជី។
Abe Kengo