អបអរសាទរ ៥០ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីកោះ Okinawa ត្រូវបានប្រគល់ឱ្យប្រទេស​ជប៉ុន​វិញ

Okinawa គឺជា “ឋានសួគ៌សមុទ្រ” ជាមួយនឹងតំបន់ឆ្នេរដ៏ស្រស់ស្អាត និងធំ។

ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ Okinawa នៅតែជាទឹកដីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ទឹកដីនេះត្រូវបានប្រគល់ឱ្យប្រទេសជប៉ុនវិញ រយៈពេល ៥០ ឆ្នាំមកហើយ។ តើការប្រគល់មកវិញនេះត្រឹមត្រូវទេ? ចូរស្វែងយល់អំពីប្រវត្តិ​របស់ Okinawa ដើម្បីរកចម្លើយ។

ប្រទេសជប៉ុនមានប្រវត្តិសាស្ត្រយូរលង់មកហើយតាំងពីឆ្នាំ ៦៦០ មុនគ.ស ប៉ុន្តែនៅពេលនោះ Okinawa មិនទាន់មាននៅក្នុង​ប្រទេស​នេះទេ។ ក្នុងឆ្នាំ ១៤២៩ Okinawa នៅតែជាកោះតូចរាយប៉ាយ ហើយត្រូវបានដាក់បញ្ចូលគ្នាទៅជាកោះឯករាជ្យ និងវិបុលភាពហៅថា រាជាណាចក្រ Ryuukyuu ធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសជប៉ុន ចិន និងតៃវ៉ាន់។ ដូចដែលអ្នកមើលឃើញនៅលើផែនទី ទីតាំងភូមិសាស្ត្ររបស់ Okinawa នៅជិតតៃវ៉ាន់ជាងជប៉ុនដីគោក ដូច្នេះវប្បធម៌ Ryukyu ទទួលឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងពីវប្បធម៌ចិន។

នៅឆ្នាំ ១៦០៩ Satsuma សព្វថ្ងៃនេះគឺ Kagoshima ឈ្លានពាន និងគ្រប់គ្រង Ryukyu ។ ក្រោយមកនៅពេលដែល​យុគសម័យ​សាមូរ៉ៃបានបញ្ចប់ ឈាន​ដល់​សម័យ Meiji ហើយ​ចាប់​ផ្ដើម​ដំណើរ​ការ​ទំនើបកម្ម Ryukyu ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះ​ថា Okinawa ហើយបញ្ចូលទៅក្នុង​ប្រទេស​ជប៉ុន។ ខណៈពេលនោះ រាជាណាចក្រ Ryukyu មានអាយុកាល ៤៥០ ឆ្នាំរលាយបាត់ជាផ្លូវការ។

បន្ទាប់មក នៅពេលដែលសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរផ្ទុះឡើង Okinawa បានក្លាយជាទីបញ្ចុះសព។ ទាហានអាមេរិកបាន​ឈប់​នៅ​ទី​នោះ ដោយបានសម្លាប់​ប្រជាជន​ធម្មតា​ចំនួន ១០ ម៉ឺននាក់។

បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមបានបញ្ចប់ Okinawa នៅ​តែ​ត្រូវ​ចាត់​ទុក​ជា​ទឹកដី​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក និងបំបែក​ចេញ​ពី​ប្រទេស​​ជប៉ុន​មួយរយៈពេលយូរ។ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧២ Okinawa ត្រូវបាន “ប្រគល់” សងជប៉ុនវិញ។ យ៉ាងណាក៏​ដោយ រហូតមកដល់ពេលនេះ Okinawa នៅតែមាន​មូលដ្ឋាន​ទ័ព​អាមេរិក​ជា​ច្រើន​ទៀត។ ហេតុអ្វីបានជា​អញ្ចឹង? ព្រោះនេះជា​កន្លែង​ដ៏​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ​សម្រាប់​សហរដ្ឋ​អាមេរិកបញ្ចេញ​ឥទ្ធិពល​ខ្លាំង​នៅតំបន់​អាស៊ី។

សមាសភាព​យោធា​អាមេរិក​នៅ​មូលដ្ឋាន​យោធា​ទាំងនេះ​ក៏​ស្មុគស្មាញ​ណាស់ ក្រៅពី​មនុស្ស​ល្អ​ក៏មាន​មនុស្ស​ពុករលួយ​​ដែរ។ ពួកគេវាយប្រហារស្ត្រីក្នុងតំបន់ និងបំពានកុមារ។ ឧក្រិដ្ឋជនអាមេរិកលាក់ខ្លួននៅក្នុងមូលដ្ឋានយោធា ហើយត្រូវបានអាមេរិកការពារ។ ប្រឈម​នឹង​ស្ថានភាព​បែប​នេះ តើ​ជប៉ុន​បាន​ធ្វើ​អ្វី?

Okinawa មានទីតាំងយោធាដ៏សំខាន់ ប៉ុន្តែប្រជាជននៅ Okinawa មិនទទួលយកកន្លែងនេះប្រែទៅជា “ខែល” ការ​ពារ​ប្រទេស​ជប៉ុន​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នោះ​ទេ។ ទន្ទឹមនឹងនេះវត្តមានរបស់ Okinawa ពិតជាងាយស្រួលបំផុតសម្រាប់​ប្រទេសជប៉ុន ដែលអាចហៅថា “ការលះបង់” ។

នៅថ្ងៃរំលឹកការប្រគល់សងលើកទី ៥០ នេះ ដើម្បីយល់ថាតើ “ការត្រឡប់មកវិញ” ត្រឹមត្រូវឬអត់ យើងគួរ​តែ​ផ្តោត​លើ​អារម្មណ៍​របស់​ប្រជាជន Okinawa ។ តើពួកគេពិតជាចង់ត្រឡប់ទៅប្រទេសជប៉ុនដែរទេ?

Kengo Abe