ការវិវត្តន៍នៃទម្រង់បូជាសពឬបញ្ចុះសពទៅតាមសម័យកាលរបស់ប្រជា​ជន​​ជប៉ុន

មិនដូចកម្ពុជាយើងទេ ការបញ្ចុះសពត្រូវបានច្បាប់ជប៉ុនហាមឃាត់។ លើកលែងតែការបូជាសព ក្រៅពីនោះមធ្យោ​បាយ​ផ្សេង​​ទៀត​​សុទ្ធតែខុសច្បាប់។

ប្រវត្តិនៃពិធីបុណ្យសពជប៉ុនមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញ ដំបូងគេធ្វើពិធីបញ្ចុះសពរួចប្តូរទៅពិធីបូជាសព បន្ទាប់​មក​ត្រឡប់​ទៅ​រកការបញ្ចុះសពរួចប្តូរទៅបូជាសពវិញ។ តែងតែប្តូរទៅមករហូតក្លាយជាទម្រង់ផ្នូរសព្វថ្ងៃ។ ចាប់ពីពេលនេះទៅមិន​ដឹង​ថាមធ្យោបាយ​បូជា​សព​នៅ​ជប៉ុន​នឹង​វិវត្តន៍​ទៅ​យ៉ាង​ណា​នោះ​ទេ។

ក្នុងអត្តបទថ្ងៃនេះចូលរួមជាមួយនឹង Japo ដើម្បីតាមដានប្រវត្តិនៃការកកើត និង​វិវត្តន៍ផ្នូរនៅប្រទេសជប៉ុន។ យើងត្រូវស្វែងយល់អោយសុីជម្រៅទើបយល់ពីចំណុចគួរអោយចាប់អារម្មណ៍ដែលលាក់កំបាំងក្នុងវប្បធម៌នៃការបញ្ចុះសពអ្នកស្លាប់។

រូបភាព https://natgeo.nikkeibp.co.jp/nng/article/news/14/7677/

តាំងពីបុរាណកាលប្រហែល ៤ ម៉ឺនឆ្នាំមុន ជនជាតិ Neanderthal មានទំនៀមទម្លាប់បញ្ចុះសពអ្នកស្លាប់រួចមកហើយ។

នៅពេលដែលបានរកឃើញគ្រោងឆ្អឹងកប់ក្នុងរូងភ្នំរួមជាមួយនឹងវត្ថុមួយចំនួនទៀតដែលគេជឿថាជារបស់អ្នកស្លាប់ អ្នកបុរាណវត្ថុវិទ្យាបានដឹងថាមនុស្សសម័យបុរាណក៏មានទំនៀមទម្លាប់កាន់ទុក្ខអ្នកស្លាប់ផងដែរ។

ចំណែកប្រទេសជប៉ុនការ​បញ្ចុះ​សព​ដែលបុរាណបំផុត​តាំងពី​សម័យ Jomon ប្រហែល ១ ម៉ឺនឆ្នាំមុន។ ឯកសារ​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​បានបញ្ជាក់​ថានៅសម័យនោះអ្នក​ស្លាប់​នឹង​ត្រូវ​បញ្ចុះ​រួម​ជាមួយ​វត្ថុ​បញ្ចុះ​សព។

ក្រោយមកប្រហែលសតវត្សរ៍ទី ៣ និង ៤ អ្នកដែលមានខ្សែស្រឡាយរាជវង្សកសាងផ្នូរដោយឡែកសម្រាប់វណ្ណៈអភិជន​។ ទោះបីមិនធំដូចជាពីរ៉ាមីតនៃប្រទេសអេហ្ស៊ីប ប៉ុន្តែផ្នូរបុរាណរបស់ជប៉ុនក៏ធំណាស់ដែរ។

នៅមានផ្នូរបុរាណមួយក្នុងប្រទេសជប៉ុនសព្វថ្ងៃ ដែលជាផ្នូរមួយក្នុងចំណោមផ្នូរធំជាងគេទាំង ៣ នៅលើពិភព​លោក។

រូបភាព http://5106.jp/kyoto/2888/

តាមតំណាលរឿងធ្លាប់មានទំនៀមទម្លាប់បញ្ចុះមនុស្សនៅរស់អមដំណើរអ្នកស្លាប់ ប៉ុន្តែក្រោយមកមនុស្សពិតត្រូវបានជំនួសដោយ Haniwa ដែលជារូបចម្លាក់ដីឥដ្ឋមិនលាបថ្នាំរលោង។

រូបភាព https://www.asahi.com/articles/ASN1T24D3N1LUJHB008.html

នៅឆ្នាំ ៦៤៥ ដែលជាឆ្នាំកើតមានកំណែទម្រង់ Taika ការងារដែលមិនចាំបាច់ត្រូវបានហាមឃាត់ ចំណែកឯវប្បធម៌​កសាង​ផ្នូរបុរាណក៏បាត់បង់បន្តិចម្តងៗ។

បន្ទាប់មកនៅសម័យ Heian ព្រះពុទ្ធសាសនាមានឥទិ្ធពលខ្លាំង ពិធីបូជាសពចាប់ផ្តើមមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងវណ្ណៈអភិជន។

ក្នុងកំឡុងសម័យ Kamakura ការបូជាសពចាប់ផ្តើមនិយមចំពោះប្រជាជន ហើយបានក្លាយជាការបូជាសពទូទាំងប្រទេស។ បន្ទាប់ពី​បូជា​សព​ ធាតុត្រូវបញ្ចុះក្រោមដីមិនមានផ្នូរនោះទេ។

វណ្ណៈអភិជន និងវរជនសាមូរ៉ៃបានបង្កើតគំនិត “ផ្នូរ” មិនត្រឹម​តែមានអត្តន័យផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងផ្សារភ្ជាប់​ការការពារ និងទំនាក់ទំនងជាមួយគ្រួសារផងដែរ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ផ្នូរបានក្លាយជាកន្លែង​បញ្ចុះ​សព​ទូទៅ​សម្រាប់សមាជិកគ្រួសារ។ នេះជាសម័យកាលដែលវប្បធម៌បញ្ចុះសពតាមត្រកូលជប៉ុនបានចាប់ផ្តើម។

ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ នៅសម័យអេដូជំនួសដោយការបូជាសព ទំនៀមទម្លាប់បញ្ចុះសពចាប់ផ្តើមពេញនិយមជាថ្មី។

នៅសម័យអេដូដង់ស៊ីតេប្រជាជនច្រើន ប្រជាជនមានអារម្មណ៍អាប់អួរដោយសារខ្សែបន្ទាប់ពីបូជាសពម្តងៗ ដូច្នេះ​ពួកគេប្តូរទៅបញ្ចុះសពអ្នកស្លាប់។ ប្រជាជនអេដូធ្វើពំនូកដីសម្រាប់សម្គាល់ផ្នូរ បន្ទាប់មកពេញនិយមក្នុងចំណោម​ប្រជាជនបង្កើតបានជារូបរាងចេតិយ និងផ្នូរ។

រូបរាងផ្នូររបស់ជនជាតិជប៉ុនសព្វថ្ងៃមានលក្ខណៈពេញលេញនៅសម័យអេដូ។

ក្នុងអំឡុងសម័យ Meiji នៅពេលដែលតម្លៃដីឡើងខ្ពស់ ជនជាតិជប៉ុនត្រឡប់ទៅរកការបូជាសពវិញ។ បន្ទាប់មកពួកគេបង្កើតទីបញ្ចុះសពគ្រប់ប្រភេទ ជនជាតិជប៉ុនមានពាក្យពីរសំដៅលើទីបញ្ចុះសព ទីមួយ 墓地 (bochi) ជាទីបញ្ចុះសពក្នុងបរិវេណវត្ត និងមួយទៀតគឺ 霊園 (Reien) សំដៅលើទីបញ្ចុះសពផ្សេងទៀតដែលមិនមែនជា 墓地 (bochi) ។ ភាពខុសគ្នារវាងប្រភេទទាំងពីរនេះស្ថិតលើរបប Danka ជាក់ស្តែងធ្វើផ្នូរនៅក្នុង 墓地 (bochi) ត្រូវឧបត្ថម្ភ​ក្នុងការសាងសង់ និងរួមចំណែកដល់ប្រាសាទ។

សព្វថ្ងៃនេះមិនត្រឹមតែមានផ្នូរបុរាណប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងអាចជ្រើសរើសការរចនាផ្នូរដោយផ្ទាល់ផងដែរ។ ជីដូនរបស់ខ្ញុំរស់ក្នុងសម័យ Taisho អាចជ្រើសកន្លែងបញ្ចុះ និងផ្នូរផ្ទាល់ខ្លួន។ ប្រសិនបើអ្នកឆ្ងល់ថាតើផ្នូររបស់គាត់មើលទៅដូចម៉េច? គាត់ជ្រើសលក្ខណៈបែបលោកខាងលិច។ ជីដូនខ្ញុំជាមនុស្សចូលចិត្តវប្បធម៌លោកខាងលិចណាស់។

ដោយសារនគរូបនីយកម្ម តម្លៃដីក្នុងទីក្រុងក៏កើនឡើងខ្ពស់ លើសពីនេះគ្រួសារជប៉ុនភាគច្រើនជាគ្រួសារ​នុយ​ក្លេ​អ៊ែរ ដូច្នេះចំនួនផ្នូរកើនឡើងយ៉ាងឆាប់ប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ រឿងទិញផ្នូរដែលមានតម្លៃរហូតដល់ ៣ លានយ៉េនកាន់​តែ​ពេញ​និយម។

ជប៉ុនជាប្រទេសមួយដែលមនុស្សស្លាប់ហើយក៏មិនសុខក្នុងចិត្ដដែរ ទម្រង់នៃការបញ្ចុះសព 納骨堂 (កន្លែងដាក់កោដ្ឋ) ត្រូវគេចាត់ទុកជារចនាប័ទ្មថ្មីនៃសម័យទំនើប។

ជាទូទៅកន្លែងទុកដាក់កោដ្ឋធ្វើដូចជាទូសោ កោដ្ឋរបស់សមាជិកគ្រួសារនីមួយៗត្រូវបានដាក់ក្នុងទូតែមួយ។

យូរៗទៅកន្លែងបូជាសពកាន់តែវិវត្តន៍ដែលរួមបញ្ចូលការដឹកជញ្ជូនដោយស្វ័យប្រវត្តិ និងកម្មវិធីបច្ចេកវិទ្យា។

បើប្រៀបទៅនឹងផ្នូរខាងក្រៅ ផ្នូរឌីជីថលមិនចាំបាច់ចំណាយពេលសម្អាតច្រើន។ ផ្នែកខាងក្នុងកន្លែងបូជាសពមានបំពាក់ដោយម៉ាស៊ីនត្រជាក់ពីរផ្លូវ។ ប្រភេទនេះមានតម្លៃពី ៦០០ ដល់ ១ លានយ៉េន ហើយជាទូទៅនៅជិតស្ថានីយ៍។

ខណៈដែលជីវិតមនុស្សតែងតែមានការផ្លាស់ប្តូរ ទម្រង់នៃការបូជាសពនឹងផ្លាស់ប្តូរ។

Kengo Abe