ពន្យល់ពីមូលហេតុប្រទេសជប៉ុនរងការវាយប្រហារដោយសាររញ្ជួយដីច្រើន និងព្យាករណ៍ពីរញ្ជួយដីបន្ទាប់
ប្រទេសជប៉ុនគឺជាប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះដោយសាររញ្ជួយដី ស្ទើរតែរាល់ឆ្នាំមានរញ្ជួយដីកើតឡើង។ រញ្ជួយដីខ្លាំងបណ្តាលអោយខូចខាតយ៉ាងខ្លាំងដល់មនុស្ស និងទ្រព្យសម្បត្តិ។ ហេតុអ្វីក៏ដូច្នេះ?
ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ
ប្រទេសជប៉ុនមានទីតាំងស្ថិតនៅខ្សែក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើងប៉ាស៊ីហ្វិក នេះជាតំបន់មានរញ្ជួយដីសកម្មបំផុតនៅលើពិភពលោក។
ខ្សែក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើងប៉ាស៊ីហ្វិកគឺជាតំបន់មានរាងដូចក្រចកសេះជាប់នឹងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ មិនត្រឹមតែរញ្ជួយដីប៉ុណ្ណោះទេ នេះក៏ជាកន្លែងដែលភ្នំភ្លើងដំណើរការផងដែរ។ តំបន់មានរាងដូចក្រចកសេះមានទទឹង ៤ ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រតភ្ជាប់ជាមួយមហាសមុទ្រជិតៗដូចតំបន់ភ្នំភ្លើង ខ្សែក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើង (មានប្រហែល ៤៥២ ភ្នំភ្លើង)។
រូបភាព https://aminoapps.com/
រញ្ជួយដីនៅជប៉ុនភាគច្រើនបណ្តាលមកពីការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយសំបកផែនដី។ សំបកផែនដីមាននៅក្នុងខ្សែក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើង ក្រោមសមុទ្រហ្វីលីពីនឬមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកប៉ះទង្គិចគ្នាបង្កើតជារញ្ញួយដី។
រញ្ជួយដីអមនឹងរលកយក្សស៊ូណាមិ
រលកយក្សស៊ូណាមិ (Tsunami) កើតឡើងដោយសារការរំខាននៅក្រោមសមុទ្រដែលបណ្តាលមកពីការផ្លាស់ប្តូររូបរាងបាតសមុទ្រតាមទិសបញ្ឈរឬផ្ដេក។ ការផ្លាស់ប្តូរទាំងនេះបណ្តាលមកពីបុព្វហេតុធំៗចំនួនបីគឺ៖ រញ្ជួយដី បន្ទុះភ្នំភ្លើងឬបែកផ្ទាំងទឹកកកក្រោមបាតសមុទ្រ។
ការបកស្រាយតៗគ្នា
ប្រជាជនជប៉ុននិយាយតៗគ្នារឿងនិយាយអំពី Namazu (鯰) ឬ Ōnamazu (大鯰) មានន័យថាត្រីយក្សគ្មានស្រកាគឺជាបុព្វហេតុនៃរញ្ជួយដី។ វារស់នៅក្នុងភក់ក្រោមកោះរបស់ជប៉ុន ហើយត្រូវបានទេវតា Takemikazuchi (建御雷/武甕槌) ការពារ។
Takemikazuchi (建 御 / 武) គឺជាទេវតាក្នុងទេវកថារបស់ជប៉ុនដែលជាទេវតាផ្គរ និងដាវ។ ទេវតានេះត្រូវបានគេហៅថា Kashima-no-kami ជាទេវតាសំខាន់ត្រូវបានគេគោរពបូជាក្នុងប្រាសាទ Kashima នៅ Kashima, Ibaraki (និងប្រាសាទ Kashima ផ្សេងទៀត)។
រូបភាព https://aminoapps.com/
នៅពេលដែល Takemikazuchi ដោះលែង Namazu ទៅវារត់បណ្តាលអោយមានរញ្ជួយដីយ៉ាងខ្លាំង។ Namazu គឺជានិមិត្តរូបនៃសំណាង និងការប្រទានទ្រព្យសម្បត្តិ ប៉ុន្តែមានឥទ្ធិពលបំផ្លិចបំផ្លាញ។
ទោះបីកម្លាំងបំផ្លិចបំផ្លាញរបស់ Namazu ខ្លាំង ប៉ុន្តែប្រជាជនមានអារម្មណ៍ទុកចិត្តពីព្រោះទេវតាផ្គរអ្នកចម្បាំង Takemikazuchi-no-mikoto បានបង្ក្រាបវាដោយថ្មពិសេសមួយហៅថា kaname-ishi (要石)។ ទេវតាសង្កត់ដុំថ្មលើក្បាល Namazu ដើម្បីកាត់បន្ថយការធ្វើចលនារបស់វា (គឺជាអាំងតង់ស៊ីតេនៃរញ្ជួយដី)។ ពីប្រាសាទ Kashima នៅ Hitachi ភាគឦសានតូក្យូយើងអាចមើលឃើញទំហំ ១៥ សង់ទីម៉ែត្រត្រូវបានគេចាត់ទុកជាថ្ម។ ដំណាលរឿងនេះមានពាក្យមួយឃ្លាថា៖
“ទោះបីមានរញ្ជួយដីកើតឡើង គ្មានអ្វីត្រូវខ្លាចព្រោះទេវតា Kasshima បានសង្កត់ថ្ម kaname-ishi ចំកន្លែង”។
រូបភាព https://aminoapps.com/
Namazu អាចនាំមកនូវគ្រោះមហន្តរាយ និងការបំផ្លាញ ប៉ុន្តែខ្លួនវាផ្ទាល់ក៏មានចំនុចល្អដែរ។ ត្រីគ្មានស្រកាតំណាងអោយការផ្លាស់ប្តូរនៃពិភពលោក (ហៅថា yo-naoshi)។ ប្រជាជនក្រីក្រចូលចិត្តគំនិតនេះព្រោះវាអាចជួយអោយអង្រួនឋានៈរបស់ក្រុមអ្នកកាន់អំណាចដើម្បីចាប់ផ្តើមសារជាថ្មី។ គំនិតនេះពិតជាពេញនិយមក្នុងកំឡុងពេលរញ្ជួយដីនៅសម័យអេដូ។
គំនិត yo-naoshi បំណងសង្ឃឹមថាមនុស្សក្រីក្រទទួលមរតកទ្រព្យសម្បត្តិពីវណ្ណៈខ្ពស់ជាង។
ត្រីគ្មានស្រកា – ព្យាករណ៍អំពីរញ្ជួយដី
ត្រីគ្មានស្រកាអាចមានប្រវែងរហូតដល់ ១១ ម៉ែត្រ មនុស្សជាច្រើនជឿថានេះជាសញ្ញានៃគ្រោះមហន្តរាយ។ នៅពេលដែលអ្នកនេសាទចាប់បានត្រីគ្មានស្រកា ពួកគេភ័យខ្លាចរញ្ជួយដីឬរលកយក្សស៊ូណាមិកើតឡើង។
ត្រីគ្មានស្រកានៅប្រទេសជប៉ុនត្រូវបានគេចាត់ទុកជា “សារមកពីទេវតាសមុទ្រ”។ ត្រីនេះរស់នៅក្រោមផ្ទៃទឹកប្រហែល ១ គីឡូម៉ែត្រ ហើយនឹងលិចចុះពេលឈឺឬងាប់។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១០ យ៉ាងហោចណាស់ត្រីគ្មានស្រកាចំនួន ១០ ក្បាលជាប់លើគោក ប៉ុន្មានខែមុនពេលគ្រោះមហន្តរាយក្នុងខែមីនាឆ្នាំ ២០១១ កើតឡើងសម្លាប់មនុស្សអស់ ១៩.០០០ នាក់ និងបំផ្លាញរោងចក្រនុយក្លេអ៊ែរនៅ Fukushima។
រូបភាព https://aminoapps.com/
ការពន្យល់តាមលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រអ្នកជំនាញនិយាយថាត្រីដែលរស់ក្រោមបាតសមុទ្រជ្រៅអាចប្តូរទៅតំបន់ទឹករាក់ព្រោះពួកវាដឹងពីការប្រែប្រួលក្រោមសមុទ្រ។
ទោះបីប្រព័ន្ធប្រកាសគ្រោះមហន្តរាយរបស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនជួយអោយប្រជាជនជម្លៀសទៅតំបន់ជនភៀសខ្លួន ប៉ុន្តែប្រជាជននៅតែជឿលើសញ្ញាធម្មជាតិដូចខាងលើ។ អ្នកជំនាញនិយាយថាចាប់ពី ៧០-៨០% នៃឆ្នេរប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងប្រទេសជប៉ុននឹងទទួលរងរញ្ជួយដីក្នុងរយៈពេល ៣០ ឆ្នាំខាងមុខ។
លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះត្រូវបានចុះផ្សាយនៅក្នុងសារព័ត៌មានរបស់សមាគមរញ្ជួយដីអាមេរិច។
Sacchan