ប្រាក់ខែដែលសាមូរ៉ៃទទួលបានជាប្រភេទទំនិញមិនមែនជាសាច់ប្រាក់នោះទេ
ប្រាក់ខែដែលសាមូរ៉ៃទទួលបានជាប្រភេទទំនិញមិនមែនជាសាច់ប្រាក់នោះទេ។
នៅជប៉ុនកាលពីសម័យ Edo ធ្លាប់មានប្រព័ន្ធដែលមានឈ្មោះថា Kokudaka (石高) ។ នេះជាប្រព័ន្ធវាស់ស្ទង់ និងវាយតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចក្នុងសម័យ Edo (១៦០៣-១៨៦៨) ដែលប្រើសម្រាប់កំណត់ទំហំ និងអំណោចរបស់តំបន់មួយ (藩 – han) ក៏ដូចជាប្រាក់ខែរបស់សាមូរ៉ៃ និងមន្ត្រី។
កាលសម័យនោះប្រាក់ខែរបស់សាមូរ៉ៃត្រូវបានទូទាត់ដោយរបស់ជាក់ស្តែង ពោលគឺអង្ករ។ មិនទទួលប្រាក់នោះទេ គ្រាន់តែទទួលបានស្រូវអង្ករប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះតើពួកគេហូបបាយសជារៀងរាល់ថ្ងៃឬយ៉ាងណា?
ក្នុងប្រព័ន្ធវាស់ស្ទង់ Kokudaka ឯកតា ១ 石 (ichi-koku) ស្មើនឹងអង្ករប្រហែល ១៥០ គីឡូក្រាម – នេះជាបរិមាណអង្ករដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថា គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ចិញ្ចឹមមនុស្សពេញវ័យម្នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។
ទោះជាយ៉ាងណា នៅពេលដែលនិយាយថាសាមូរ៉ៃម្នាក់ទទួលបាន ១០០ 石 មិនមានន័យថា គាត់ទទួលបាន ១០០ 石 អង្ករសម្រាប់បរិភោគនោះទេ ប៉ុន្តែនោះគ្រាន់តែជាប្រាក់ចំណូលកេរ្តិ៍ឈ្មោះប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះស្តេចក្រាញ់នឹងទូទាត់ចំណាយជាក់ស្តែង (ជាទូទៅតែងតែតិចជាង) សម្រាប់គ្រួសារ និងអ្នកបម្រើ។
អង្ករត្រូវបានចែក ចំណែកឯអាហារ និងរបស់ចាំបាច់ផ្សេងទៀត តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណា? ព្រោះថាមិនអាចហូបបាយសរាល់ថ្ងៃនោះទេ ថែមទាំងមានការចំណាយទៅលើអាវុធ កន្លែងស្នាក់នៅ ទាំងអស់នេះចំណាយច្រើនណាស់។ ប្រសិនបើទទួលបានតែអង្ករ តើសាមូរ៉ៃធ្វើយ៉ាងណាអាចរ៉ាប់រងចំណាយទាំងនេះ?
នេះជាមូលហេតុដែលមានឈ្មួញប្រមូលទិញអង្ករដើម្បីប្តូរទៅជាសាច់ប្រាក់។
សាមូរ៉ៃទុកអង្ករគ្រប់ល្មមហូប សល់ប៉ុន្មានទៀតប្តូរទៅជាប្រាក់សម្រាប់ចាយវាយ។
ត្រង់ចំណុចនេះមានសំណួរមួយសួរថា៖
“ហេតុអ្វីបានជាមិនប្រគល់ប្រាក់ខែជាសាច់ប្រាក់ ឬមាស ដូច្នេះងាយស្រួលជាង?”
នេះជាចម្ងល់ធម្មតានោះទេ ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រជាជនជប៉ុននាសម័យនោះក៏ធ្លាប់គិតអំពីរឿងនេះដែរ។
យ៉ាងណាមិញ ប្រហែលជាសម្រាប់អ្នកទទួល អង្ករគឺជាមធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុត។
នៅសម័យនោះ ប្រទេសជប៉ុនមានប្រាក់ទៅហើយ ប៉ុន្តែរូបិយប័ណ្ណមិនបានបង្រួបបង្រួមទេ ជាក់ស្តែងដូចជា៖
- ភាគខាងកើតប្រទេសជប៉ុន (រួមទាំងទីក្រុងតូក្យូ) ភាគច្រើនប្រើកាក់មាស
- ភាគខាងលិចប្រទេសជប៉ុន (រួមទាំងអូសាកា) ភាគច្រើនប្រើកាក់ប្រាក់
ម៉្យាងវិញទៀត នៅតំបន់នីមួយៗ (ដែលស្មើនឹងខេត្តក្រុងសព្វថ្ងៃ) ថែមទាំងមានរូបិយប័ណ្ណដោយឡែក ដូច្នេះហើយ រូបិយប័ណ្ណមានភាពស្មុគស្មាញខ្លាំងណាស់។
ជាការពិតណាស់ មានឈ្មួញមួយចំនួនទទួលប្តូរប្រាក់ ប៉ុន្តែថ្លៃប្តូរប្រាក់ខ្ពស់ ហើយអត្រាប្តូរប្រាក់ក៏ប្រែប្រួលដែរ ដូច្នេះការប្រើប្រាស់មិនងាយស្រួលនោះទេ។
ផ្ទុយទៅវិញ តម្លៃអង្ករស្ទើរតែស្មើគ្នានៅទូទាំងប្រទេសជប៉ុន ដូច្នេះការជួញដូរនៅតាមតំបន់ អង្ករបានក្លាយជាមធ្យោបាយទូទាត់ដែលងាយស្រួលបំផុត។
អាចនិយាយបានថា អង្ករគឺជារូបិយប័ណ្ណរួមនៅទូទាំងប្រទេសជប៉ុននាសម័យនោះ។
ប្រជាជនជប៉ុននៅសម័យនោះបរិភោគអាហារមានលក្ខណៈសាមញ្ញ សូម្បីតែសាមូរ៉ៃក៏ដូច្នេះដែរ។ ភាគច្រើនអាហារមានដូចជាបាយស ត្រី បន្លែ និងស៊ុបមីសូមួយចាន។ មុខម្ហូបទាំងនេះគ្រាន់តែបន្ថែមភាពសម្បូរបែបរបស់អាហារប៉ុណ្ណោះ ព្រោះថាអាហារដែលសំខាន់បំផុតនៅតែជាអង្ករ។
អង្ករត្រូវបានប្រៀបដូចជាគ្រាប់គុជដ៏មានតម្លៃពីលើមេឃ ដែលអាចនាំមកនូវអារម្មណ៍ឆ្អែត កក់ក្តៅ និងចិញ្ចឹមមនុស្ស ថែមទាំងដើរតួនាទីដូចជារូបិយប័ណ្ណសម្រាប់ប្រជាជនជប៉ុននាពេលនោះ។
សព្វថ្ងៃនេះ សង្គមកាន់តែរីកចម្រើន កសិកម្មក៏រីកចម្រើនទៅតាមនោះដែរ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រជាជនជប៉ុន អង្ករនៅតែជាស្បៀងអាហារសំខាន់ បាយមួយចានដែលក្តៅឆ្ងាញ់ មានក្លិនក្រអូបរបស់ដី និងមេឃ ដែលប្រភេទអាហារផ្សេងទៀតមិនអាចជំនួសបានឡើយ។
ការឲ្យតម្លៃដែលប្រជាជនជប៉ុនយើងខ្ញុំមានចំពោះអង្ករតាំងពីសម័យបុរាណរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ឆ្លងកាត់ជាច្រើនជំនាន់មិនផ្លាស់ប្តូរ។ យើងខ្ញុំដឹងគុណអាហារជារៀងរាល់ថ្ងៃ អង្ករមួយគ្រាប់ៗ និងតែងតែដឹងគុណចំពោះអំណោយពីធម្មជាតិដែលទេវតាបានប្រទានដល់មនុស្សជាតិ។
Abe Kengo